Hoe maak je van een kathedraal een rovershol? In Antwerpen weten ze met die vraag wel raad!

**

Vorige week ontbond Bart Paepen daartoe con brio al zijn duivels. Bart is de oneerbiedwaardige pastoor van de ondertussen enkel nog in steen eerbiedwaardige Antwerpse kathedraal. Op 15 mei 2022 las hij tijdens de zondagsmis een tekst voor die hij zelf niet eens begreep, maar die een hertaling bleek te zijn van het Onze Vader in … “jongerentaal”. Een stel studenten van de Belgian Advertising School (sic!) had tussen pot en pint voor de wel heel bezopen hertaling gezorgd en de papperige paap, Paepen, had zonder verdere controle aangenomen dat “onze jongeren” het wel zouden begrijpen. Vraag is nu of we liturgisch nog verder kunnen zakken? ’t Moet toch zijn dat deze zielenhoeder echt wel alles in het werk stelt om het aureooltje boven zijn hoofd te vervangen door een 666 in z’n kruis…

Met talige aberraties als “bro, bae, lit, floes of vibes” wilde de herder – van welke schapen werd nooit helemaal duidelijk – de jongeren terug bij de liturgie betrekken. Er doet zich hier echter een niet onaardig probleem voor: niet alleen is de term “jongeren” journalistieke newspeak geworden voor vreemd gespuis dat zeventigplussers tegen de aardkorst maait omdat ze op de werf, genaamd Antwerpen, een fotootje maken van een knotsgevaarlijke verkeerssituatie of voor even vreemd crapuul dat passagiers van De Lijn met een machete een duurzame coma inhakt; bovendien begreep een groot deel van die jeugd zelf geen iota van het geveinsde jongerenbargoens. Wel was voor iedereen meteen duidelijk dat de katholieke hemel net iets meer om het lijf had dan het hemelsblauwe firmament, genaamd “sky”, dat in de moderne liturgie klaarblijkelijk geen enkele “limit” meer kent.

Als er van ver of dichtbij een neger in het “verpaapst on-taaltje” zou betrokken zijn geweest, stond het dolgedraaid woke-wereldje al lang op zijn achterste poten de keel schor te schreeuwen over “culturele toeëigening”, maar nu het “onze” jongeren betreft hoor je die lui niet eens beloken de vraag fluisteren die nochtans bij iedereen op de lippen brandt: “Hoe bespottelijk ridicuul kan liturgische belachelijkheid nog worden?” Misschien dat Paepen volgende week vanaf z’n cancel “de jongeren” kan uitnodigen voor een kerkelijk referendum waarbij democratisch kan gestemd worden over de vraag of Hij wel waarlijk verrezen is. Inspraak! Dat hebben ze graag, in wàt doet er niet toe en kennis van zaken is al evenmin een vereiste. De tijd van de “priester-sociaal assistent” zijn we langzaam maar zeker de rug aan het toekeren; nu is het tijd voor de “priester-CEO” die middels “advertising” zijn kerk weer terug vol wil laten lopen. Dat er dan een aardig loopje moet genomen worden met eeuwenoude, zinvolle teksten en theologieën is nog de minste zorg van de commerciële clerus. En dat de wrokkige en cultuurmarxistische perskneusjes deze keer boventallig en op de eerste rij in de Mis zaten, zal ook wel weer heel toevallig zijn …

De vraag blijft dan: “Heeft het allemaal iets opgeleverd?” Wel integendeel! De “jongeren” die sowieso al een zekere interesse in de kerk hadden, waren nooit vragende partij voor de (Heilige) Mis in een dieventaaltje en de anderen, die men hoe dan ook niet bereikt, vinden het nog steeds een hoogst onwennig zaak dat een oude kazuifeldrager in de overgang hen zo nodig stijlloos en onbetamelijk moet imiteren. De kathedraal van Antwerpen trapt hiermee in dezelfde val als het onderwijs 50 jaar geleden: afdalen naar het niveau van het kind brengt immers duidelijk geen soelaas. De van kleins af aan overgeprikkelde jeugdigen zijn niet op zoek naar een ellendig slappe nabootsing van wat ze al hebben; bij hen zit de kick juist in het altijd nieuwe, of ze er nu iets van snappen of niet. Het oude kan ondertussen dat vacuüm probleemloos vullen, maar net daar laat de zwalpende kerk behoorlijk wat steken vallen.

Het probleem zit overigens nog dieper; en wel bij het manifeste ongeloof van de clerus. Zijzelf, meer dan wie ook, geloven niet meer in het mysterie; reden waarom linkse kerk-fracties zoals Sant’ Egidio het boeltje zonder de minste tegenstand kunnen overnemen. Als een schismatieke helleveeg, genre Kristien Hemmerechts, zich er al thuis voelt, is het einde van de Kerk in zicht en bestaat er geen enkel verschil meer tussen Payoke, Samusocial en de Kerk. In plaats van het geloof druppelde daarenboven het narcisme de Kerk in. De moderne herder slaagt erin, eveneens meer dan wie ook, het goddelijk universum rond zijn eigen gat te laten draaien, niet gehinderd door min of meer officiële leerstellingen of tradities.

Woensdag na de Paepen-stunt ging in de Sint Pauluskerk de eerste uitgave van het Studium Generale door: een sympathiek initiatief dat verder wil nadenken over het christendom. Ditmaal over de vraag of de Bijbel “vrouwonvriendelijk is. Professor Reimund Bieringer kwam er een en ander exegetisch en met kennis van zaken relativeren en nuanceren. Ook aanwezig was oud-pastoor en narcist van het eerste uur, Paul Scheelen, die er onomwonden voor pleitte de gecontesteerde teksten dat maar niet meer voor te lezen, waarmee hij zijn eigen Bijbel wilde samenstellen. Alleen de protestant op de laatste rij slaakte een diepe zucht van uiterste verbazing: de katholieken hadden hem verdorie langs links voorbijgestoken.

En in zo’n sfeer van afvalligheid moet de jeugd wederkeren? De zaak blijft langs alle kanten rammelen. Zeker in het geval Paepen! Hij moest niet eens op zoek naar de jeugd; hij had ze! Althans de serieuzere onder hen, niet de gederailleerde “jongeren” die de pers zo graag in beeld brengt. Het Antwerps Kathedraalkoor telde tientallen jonge mensen die trouw de zondagsmis opluisterden met sacrale muziek van niveau, gesteund en in hun trouw bevestigd door ouders die de mis eveneens bijwoonden. Maar dat koor moest kapot! Waarschijnlijk, zoals dat met sacrale schoonheid tegenwoordig gaat, was die te elitair voor Sant’Egidio die de linkse duimschroef stevig op de kathedrale vingers heeft geklemd. Enkel voor bedenkers van smoezen, ten andere, was corona een godsgeschenk: de aftakeling was al veel langer bezig!

Intussen is kapelmeester Sebastiaan Van Steenberge zo goed als aan de kant geschoven – hij heeft niks meer te zeggen over zijn eigen koor – en worden nog enkel de maandelijkse familievieringen (Sant’ Egidio), niet de wekelijkse zondagmissen, door het koor opgeluisterd; niet met mooie, ernstige muziek, maar met inhoudsloze “Kinderen voor Kinderen”-deuntjes alla Huub Oosterhuis en co. De trouwe en geëngageerde zanger(es) heeft plaats moeten ruimen voor de wispelturige hobbyist zonder de minste toewijding maar met een des te grotere wankele attitude, die op de koop toe nog eens verschijnt wanneer het hem of haar uitkomt. Eén voor één gingen de koorleden de kathedraal en zelfs de Kerk uit, wie weet voor altijd, met in de rugzak een Himalaya aan zowel vormende als onvergetelijke herinneringen, waartussen desalniettemin dat ijskoud bergriviertje van de teleurstelling blijft gutsen. Het enige wat het koor nochtans vroeg, was muziek die naam waardig te mogen zingen tijdens de zondagsmissen. Maar ja, de jeugd die het rovershol werd buiten gedragen, drukt zich nu eenmaal niet uit in “bro, bae, lit, floes of vibes”; voor hen was bovendien de hemel net iets breder dan de “sky.”

**

Illustratie: Bart Paepen en het Onze Vader in jongerentaal

**