Een hoogst verkwikkend boek over drank in de politiek werd in 2016 schuimig getapt door de BBC-correspondent Ben Wright. ‘Order, Order! The Rise and Fall of Political Drinking’ schetst een vermakelijk en inzichtelijk portret van zwelgende verkozenen des volks op Britse bodem vanaf de 18de eeuw tot vandaag. We lezen over kieskringen waar de potentiële kiezers werden vergast op dagen durende drankgelagen waarin de schaarse momenten van wakend bewustzijn enkel werden benut om aan omkoperij en corruptie in de bredere zin te doen. Dat waren nog eens tijden.
De artistieke satiricus William Hogarth toont op verschillende schilderijen hoe zulke ontsporende bacchanalen eerder de norm dan de uitzondering waren. Een vervalste verkiezing meer of minder, ach. Een ‘rotten borough’ was een kiesdistrict waar amper volk woonde maar waar je wel een zetel mee kon binnenhalen. In de sublieme Blackadder-reeks 3 met Rowan Atkinson wordt daar regelmatig naar verwezen. ‘Three-bottle Men’ was de naam voor de drinkebroers die dit letterlijk waarmaakten. Wie ietwat positie verwierf pronkte graag met wat hij allemaal kon verzetten. Ervaren als ze waren konden de gemarineerde parlementsleden vaak nog een coherente speech houden in ‘The House’.
Dat lukte niet altijd, zoals de Minister van Financiën Sir Francis Dashwood mocht ondervinden. Zijn speech was volgens de auteur Horace Walpole ‘zo akelig, zo weinig intelligent, zo onduidelijk en zo vulgair’ dat de beschonkene zelf zei: ‘Mensen zullen me de slechtste Chancellor ooit vinden’. Na een opstand tegen zijn absurd budgetplan verdween hij binnen het jaar (1762). Deze Dashwood was ook de oprichter van een bizarre club ‘The Brotherhood of the Knights of St Francis’ die orgieën hield in een oud klooster. Verkleed als monniken speelden ze hun spelletjes met gemaskerde ‘nonnen’ (eigenlijk hun vrouwen, zusters, minnaressen en een stel geïmporteerde prostituees uit Londen). Onder de vele Members of Parliament bevond zich daar ook het hoofd van de Admiraliteit, Lord Sandwich die althans volgens de legende het ‘beleg tussen 2 sneden brood’ zou hebben bedacht.
De pub-traditie vertakte zich tot in Westminster met befaamde stamkroegen zoals ‘Annie’s Bar’, The Terrace’ en ‘The Smoking Room’. Ook in de bar van de Belgische Kamer werden ‘eeuwige’ banden gesmeed, dure eden gezworen en vooral veel levercellen afgebroken. Denk maar aan PS-minister Michel Daerden: zijn momenten op het spreekgestoelte blijven hilarisch (zie YouTube). Zijn collega Alain Van der Biest zag zelfs zijn kabinet ten onder gaan door de drank en de maffiose invloeden. Hij stapte uiteindelijk uit het leven. En als we het bij de doden houden: toen we zelf ooit in Jalhaye bij Spa naast de tafel van PS-bons André Cools en zijn gezelschap zaten beseften we meteen diens innamecapaciteit nooit te zullen kunnen evenaren. Over de Vlaamse én levende Vlaamse politici zou ook best wel een stuk kunnen worden gemaakt. We laten het vooralsnog rijpen voor de In Memoria-rubriek. Maar kom, toch eentje van de overledenen: cultuurgoeroe uit Turnhout en vervolgens ‘CVP en nog wat’- kartel schepen Eric Anthonis was bijzonder welbeslagen en uitermate beschaafd. Ook bij hem was de whisky al vroeg op de dag aanwezig, na de werkdag een stel Duvels met de medewerkers naar binnen klokken en ‘s avonds een paar flessen wijn met de eega. Zelden functioneerde iemand echter beter dan hij. Bij de Britse ministeries dezelfde werkwijze.
In het boek van Ben Wright lezen we verder dat ook Eerste Ministers zich niet onbetuigd lieten, van William Pitt the Younger in de 18de eeuw (al jicht op zijn 14de) tot Tony Blair die ‘s avonds zijn stress moest ontkurken. Winston Churchill begon in de ochtend met een robuuste whisky, besprenkelde zijn copieuze lunch met de nodige champagne en dan was de dag nog maar halverwege. Toen men informeerde naar zijn uithoudingsvermogen tot op hoge leeftijd, antwoordde hij laconiek: ‘Never do sports!’. En Margaret Thatcher stond trouwens qua whisky-vertier meer dan haar mannetje.
Met de Reform Act in 1832 (reële kieskringen), het invoeren van de geheime kiezing in 1872 en de Corrupt Practices Act in 1883 was het omkopen met drank finito. Toch werd er stevig doorgeboemeld door de politici. Waar vroegere verkozenen enkel voor of tegen een zoveelste oorlog kwamen stemmen werd in de tweede helft van de 19de eeuw meer inzet en dossierkennis geëist. Oratorisch talent Edmund Burke, icoon van elke moderne conservatief, bracht de politiek op een hoger niveau en vooral dichter bij pers en publiek. Hij moest echter niet onderdoen voor anderen bij een neut. Dus overleefden enkel de droge levers met een sterk gestel om te functioneren in de politieke arena.
Wat we u niet mogen onthouden: De Ierse protestante politicus Ian Paisley noemde zijn eigenste Guinness ‘Botermelk van de duivel’ en weigerde journalisten te spreken die iets gedronken hadden. Vanop de Terrace Bar gooide ooit een MP zijn bundel met sociaal dienstbetoon de rivier in en riep daarbij: ‘Naar de kloten met het zootje’ wat over de partijgrenzen heen op applaus werd onthaald. In de Strangers’ Bar (wie niet verkozen was noemde men ‘vreemdelingen’) kwamen de aloude rode kameraden van Labour samen, massa’s pinten hijsende zoals ze dat hadden geleerd in de industrie. In die bar zei iemand: ‘Het House of Commons is pure kut’. Iemand grijnsde: ‘tja, de kutters moeten ook vertegenwoordigd zijn, hè’. In een van de bars stond op kniehoogte een waarschuwing op de deur: ‘Way out’ voor zij die op handen en voeten naar buiten gleden. Het Parlement koesterde een schat aan topflessen, maar vanaf de jaren 80 begon men de vaste gewoontes in twijfel te trekken. Er is toen trouwens een hoop non-politieke vragen bij de Commissie Catering ingediend over de prijs en de kwaliteit van ‘the booze’… Net iets anders dan oorlog en vrede.
Internationaal? Jozef Stalin dronk zijn kompanen uit het Politbureau onder tafel om ze mogelijkerwijs te betrappen op verraad. Een doorsnee Rus weet er sowieso wel weg mee, maar de onberekenbare Boris Jeltsin die president was in de jaren 90 haalde wel erg veel fratsen uit en liet intussen de boel over aan Poetin. Die andere Boris, die nu premier speelt van het Verenigd Koninkrijk, heeft er ook geen problemen mee tot op de bodem te gaan. Richard Nixon was een notoire drinker wiens vilein karakter werd opgezweept door de drankduivel. Franklin Roosevelt droeg de Drooglegging ten grave.
Vandaag is een nieuwe drooglegging in de maak. Moslims, medici en mensen met een vat goede bedoelingen hebben het gezuip niet graag. We herinneren ons nog de borrels voor de postbode, de pinten aan de haven, op de redacties, bij de douane en op de burelen, de cognac in de Maritiem, de whisky-cola als betere vermomming en de sloten wijn op de provincie-recepties. Dat wordt niet langer getolereerd. Wodka is verdund tot een Wodca-actie. Elk glas slurpt onze biologische zandloper leeg, aldus de alcoholvrije profeten. Wel profijtelijk voor onze beurs doch niet met zo’n gezellig gevoel.
Bij ‘tScheldt zijn het allemaal geheelonthouders, onthouden we vaag van een redactiebijeenkomst. Ze onthouden gewoon alles.
Pico Bello
***
