Op X, het vroegere Twitter, waart een merkwaardig personage rond: “Tom Hagen”. De échte Tom Hagen kennen we natuurlijk, de niet-Italiaanse consigliere van de Godfather-familie.

Geen idee wie er achter ‘de handle’ Tom Hagen zit, behalve dat zijn username @MiamiBrisbane is.

Tom Hagen beschikt over iets wat weinigen hebben op X, een goede pen.

Vanochtend verscheen volgende tekst van hem/haar op X.

We durven de tekst te plaatsen, niet in het minst omdat het ‘tScheldt er voor de verandering op positieve wijze in vermeld wordt. Wij moeten deze momenten koesteren en symbolisch inkaderen tegen onze muur. Dat doen we dus door de tekst van Tom Hagen hier te plaatsen en te bewaren voor het nageslacht.

Hagen kroop in de pen nadat bekend werd dat hoofdredactrice Liesbeth Van Impe van het Nieuwsblad, nu ook hoofdredactrice is geworden van de Gazet van Antwerpen.

De krant als keurige copy-paste-machine

Klik HIER voor het onderliggende VRT-artikel

Wat zich al jaren als een trage slooppartij voltrok in de coulissen, wordt nu met een vage glimlach als “logische stap” verkocht aan het publiek: Het Nieuwsblad en Gazet van Antwerpen krijgen één hoofdredacteur. Liesbeth Van Impe [@liesbethvi] mag voortaan ook het Antwerpse bastion leiden, nadat Frederik De Swaef [@swaef] naar “nieuwe horizonten” vertrekt … of werd weggepest, wie zal het zeggen…

En de kranten zelf? Die brengen het nieuws zoals ze alles tegenwoordig brengen: alsof ze zelf verbaasd zijn. Alsof dit uit de lucht komt vallen. Alsof niemand dit had kunnen voorzien. For Fuck Sake … Twee kranten, al jaren onder dezelfde mediagroep, met een gedeelde redactie op Linkeroever, die samen artikels uitwisselen, elkaars vormtaal overnemen, en zelfs elkaars persberichten recycleren … en nu ‘plots’ één hoofdredacteur. “Een schok”, zeggen de journalisten van
@gva. “Een bezorgdheid”, schrijft men in een open brief. Maar iedereen die nog een greintje historisch bewustzijn of mediagevoel heeft, weet: dit is geen schok, dit is een begrafenis die al jaren op het programma stond.

In de jaren ’80 leerden we op school nog dat kranten een kleur hadden. Een profiel. Een ideologische ruggengraat. De Morgen links. De Standaard katholiek. Het Laatste Nieuws liberaal. Zelfs wie het oneens was met de lijn van een krant, kon tenminste respect opbrengen voor haar standpunt. Dat bestaat niet meer. Tegenwoordig brengen alle kranten hetzelfde verhaal. Dezelfde feiten, dezelfde framing, dezelfde woordkeuze, dezelfde krantenkop, desnoods geschreven door dezelfde freelancer. Ze schrijven allemaal voor dezelfde lezer: een fictief, grijs doorsneemensje dat niet gechoqueerd mag worden, geen eigen mening heeft, en vooral: niet nadenkt.

Er is geen kwaliteitskrant meer. Geen sensatiekrant meer. Geen links of rechts. Er is gewoon: de krant. De unaniem afgestemde, gladgepoetste, politiek correcte ruis. En je betaalt er nog voor ook.

En ja hoor, daar komt hij weer: de efficiëntie. De heilige graal van elk uitgehold systeem. Je hoort het bij de @NMBS, bij @vrt, en nu weer bij @Mediahuis_BE. We moeten besparen. We moeten samenwerken. We moeten synergiën opzoeken. Let op, dat zijn geen oplossingen. Dat zijn excuses. Excuses om redacties uit te dunnen, regionale eigenheid op te heffen, en de journalistiek te reduceren tot een gestroomlijnde communicatiedienst.

Maar weet je wat wél hoorbaar is? Het gegalm van nieuwe stemmen. Van onafhankelijke nieuwsbriefschrijvers, van podcasts zonder hoofdredactie, van opiniemakers die niet worden gecorrigeerd door een eindredacteur met vage angsten voor adverteerders of subsidiegevers. In tijden van journalistieke vervlakking zijn het net de niet-reguliere media die ademen. Die scherp zijn. Die durven. Niet omdat ze het altijd bij het rechte eind hebben, maar omdat ze überhaupt nog een eigen eind hebben… @tscheldt bijvoorbeeld.

Wat vandaag met de Gazet van Antwerpen gebeurt, is geen nieuws. Het is de natuurlijke afloop van jarenlange afvlakking. De redacteurs die het nu aanklagen, hebben zélf meegewerkt aan het systeem dat hun identiteit wegschaaft. Jarenlang hebben ze artikels van Het Nieuwsblad herschreven, zonder stamp op tafel. Jarenlang hebben ze hun regio gesleten als een bijlage, geen fundament.

Tom Hagen