Het Sint-Jansplein, het grootste van Antwerpen, wordt in de wandeling gemakshalve tshjingtshjangsplaain genoemd. De Strangers bezongen het. Wijlen Panamarenko deed het zijn beeld Pepto Bismo cadeau. Na een eindje fietsen, zitten wij er op een bankje.
**
Pax. Vrede. Een buurtsuperette annex sociaal trefpunt die in het leven werd geroepen door Monica De Coninck. Eén van de weinige overblijvende socialisten die haar achterban nog kent en voormalig voorzitter van het Antwerpse OCMW. De deur is nog dicht. De rij wachtenden op de middag lang. Een paar boerka’s met ingebouwd mondmasker. Maghrebijns, Afrikaans, Balkan. Aangevuld met een minderheid Antwerpenaren of Antwerpse ingezetenen wier gezicht net als alle andere wachtenden sporen van problemen en miserie verraadt. Twee straathoekwerkers komen het plein opgereden. Slechts gewapend met een triporteur waarin koffie, brood en aandacht. Ze lijken hun pappenheimers goed te kennen. Sommigen verslaafd en vervuild. Anderen lawaaierig en agressief. Verzamelen de ’s morgens leeggedronken blikken bier liever aan hun voeten dan in de vuilnisbak anderhalve meter verderop. Binnen mijn blikveld tel ik toch gauw een dertigtal mannen. Een paar vrouwen. Eén meisje nog. Een hulpeloze vent zwaait met een brief waarvan hij niks lijkt te begrijpen. Wanneer de corona-ellende voor een koortsopstoot van nog meer armoede zorgt, dreigt de zwervende en muterende kolonie drop-outs op en rond het Sint-Jansplein alleen maar groter te worden. Net zoals de rij havenots van heinde en verre bij het OCMW langer zal worden. De snauwende agressie voor de ingang van LIDL nog scherper zal klinken. Wie denkt, meent of droomt dat dit in een handomdraai met geld op te lossen is, dwaalt en droomt. Zelfs wanneer je dat geld manu militaris zou weghalen ‘daar waar het zit’. Het toenemende armoedeprobleem is oneindig veel complexer. Politici en academici schijnen dat wel eens te vergeten. Het gaat niet alleen over geld of een gebrek aan geld. Het gaat ook over kapotte gezinnen, opeenvolgende instabiele relaties, onbesuisd zwanger worden, haperend verantwoordelijkheidsgevoel, verlies aan eigenwaarde, kinderverwaarlozing en kindermisbruik, thuisloosheid, schooluitval, drugs, drank, geweld, psychische en emotionele stoornissen.
Bezorgd en beduusd naar mijn fiets wandelend, schuifelt een onverzorgde niet meer zo jonge mevrouw voorbij. Aan de lijn een kleine, veel te dikke hond. De uitgezakte buik van het gezelschapsdier schuurt net niet over het kale beton van het plein. Waar al wekenlang geen openbare markt meer is. En volgende week ook weeral niet. ‘Er is hier niks meer voor ons, mijnheer, niks.’
Een noodzakelijke verplaatsing in deze corona-tijd. Voor iedereen die durft luisteren naar een zwellende tijdbom die steeds harder tikt.
***
Foto: Sint-Jansplein Antwerpen rond 1920
***
