Goeiemorgen, Moddergat. Karel de Bijter hier. Buiten regent het pijpenstelen, passend bij het humeur van de Vlaamse beweging vandaag. Want wat lezen we? De regering-Diependaele, met N-VA als zogenaamde vaandeldrager van het flamingantisme, heeft de subsidiekraan dichtgedraaid voor de Vlaamse Volksbeweging (VVB) en een handvol andere Vlaamsgezinde clubs. Driehonderdduizend euro per jaar, weg. Poef, als een scheet in de wind. En dat terwijl de pot voor het sociaal-cultureel volwassenenwerk nog altijd 75 miljoen eurootjes gulzig opslokt, vooral richting de usual suspects van het linkse middenveld. Ironie? Nee, Karel, dit is pure zelfmoord met een Belgisch mes.
Laten we even terugspoelen, want in de Vlaamse politiek is de tijdrekening altijd een farce, zoals een klok zonder wijzers in een abdij. Het begon allemaal met een begrotingsakkoord eind september: 3,5 miljoen besparen op het ‘middenveld’ dat 80 miljoen euro per jaar opsoupeert voor wat men hier ‘sociaal-cultureel volwassenenwerk’ noemt. Klinkt nobel, niet? Volwassenen die cultuur snuiven, als het ware. Maar minister van Cultuur Caroline Gennez (Vooruit, die socialistische draak met een lach die als stroop plakt) keek naar de expertenrapporten. Negatieve evaluaties, gebrek aan ‘drivers’ – wat dat ook mag zijn, waarschijnlijk een eufemisme voor ‘we vinden jullie niet woke genoeg’ – en ondoorzichtige financiën. Twaalf organisaties sneuvelen, waarvan vijf zuiver Vlaamsgezind: VVB, het Vlaamse Kruis, Cultuurlab Vlaanderen, Cultuursmakers en nog eentje die ik niet eens ken, want wie telt er nog mee in dit circus?
De VVB, voor de jeugd die het niet meer weet: dat is de Vlaamse Volksbeweging, een bastion van flamingantisme dat al decennia pleit voor meer Vlaanderen, minder Brussel, en een taalwet die niet buigt voor de Waalse grillen. Gelinkt aan N-VA, ja, met kopstukken als Jan Jambon en Peter De Roover die er hun strepen verdienden. Een organisatie die debatten organiseert over confederalisme, pamfletten spuwt tegen de staatshervorming die nergens heen leidt, en acties voert voor een Vlaanderen dat zichzelf durft te zijn. En nu? Nu offert de N-VA hen op als een schaap op het offerblok. Want ja, het is Diependaele zelf, N-VA-minister-president, die de knoop doorhakt in dit compromis. “Een akkoord waar iedereen ontevreden over is,” kirren de bronnen in koor. Ontevreden? De VVB is verneukt, Karel!
En waarom? Omdat de N-VA, die partij die zich tooit met de leeuw als symbool maar gromt als een puppy met buikpijn, zwichtte voor de coalitiedwang. Vooruit dreigde de regering lam te leggen – kat sturen naar de ministerraad, letterlijk – als er geen deal kwam. Dus wat doet onze Vlaamse-nationalistische held? Hij gooit eigen Vlaamse initiatieven in de prullenmand, in ruil voor het schrappen van twee ‘uiterst linkse’ clubs zoals Labo vzw (die banden heeft met Code Rood, die klimaatactivisten die meer blokkeren dan ze bouwen) en Headquarters of the Movement, de Anuna De Wever-club die Vlaanderen ziet als een provincie van de wereldregering. Een ruildeal, zeg maar: wij verliezen ons Vlaamse hart, jullie snoeien in woke-onzin. Maar wie gelooft dat dit evenwichtig is? De linkse pot blijft vol, 75 miljoen druppelt door, terwijl de Vlaamse reflex wordt uitgehold tot een holle slogan op een verkiezingsbord.
Hier zit de kern van het verval, Moddergat. De N-VA, geboren uit de as van de Volksunie als een partij die Vlaanderen zou bevrijden van de Belgische wurggreep, is verzand in een moeras van compromissen dat meer Belgisch ruikt dan een frietkot in Luik. Toen ze in 2024 in de regering stapten met Vooruit en CD&V, beloofden ze vuurwerk: confederalisme op kop, begrotingsdiscipline als zwaard, en een Vlaanderen dat rechtop staat. Wat kregen we? Een begrotingstekort dat oploopt als een kater na carnaval, en nu dit: subsidies kappen bij de eigen achterban om een socialistische minister tevreden te stellen. Diependaele, die man die eruitziet als een middeleeuwse monnik maar handelt als een boekhouder in een Brusselse achterkamer, koos voor de vrede in de coalitie boven de oorlog voor Vlaanderen. “Lastige discussie,” mompelde hij in het parlement, als een boer die zijn koe verkoopt voor een zak patatten.
Het verloederen van de Vlaamse reflex is hier tastbaar, als modder aan de laarzen na een West-Vlaamse bui. Waar is de partij die ooit dreigde met Vlexit, die de staatshervorming als een bom in de kamer gooide? Nu blokkeren ze dossiers wekenlang – het subsidiecircus sleept al aan sinds oktober – om uiteindelijk te buigen voor expertenadviezen die ‘negatief’ stampen op alles wat niet multiculturalistisch geurt. De VVB krijgt een min voor gebrek aan superdiversiteit, want ja, in hun debatten over taalgelijkheid zitten te weinig migranten aan tafel, of zoiets. En de N-VA? Die slikt het, want regeren is nu eenmaal deals sluiten in het Belgicistische model dat ze zelf mee in stand houden. Confederalisme? Een verre droom. In plaats daarvan: een Vlaanderen dat betaalt voor een België dat lacht om onze rekeningen.
Kijk naar de sector zelf, die federatie van middenveldtypes die jammert over “rechtszekerheid” en “autonomie”. Hanne Geukens van De Federatie klaagt op Radio 1 dat ideologie de experten ondermijnt. Terecht, zou je denken, maar vergeet niet: dat middenveld is een links bolwerk, waar subsidies vloeien naar clubs die klimaatprotesten financieren maar zelden een woord reppen over de Waalse blokkade van onze infrastructuur. En nu offert de N-VA de laatste bolwerken van Vlaams verzet op, om een ‘compromis’ te bakken dat smaakt naar verraad. De oppositie brult terecht: Groen noemt het “muzzlen van kritische stemmen”, Maurits Vande Reyde foetert over 3,5 miljoen die niet eens federaal tellen. Zelfs V-Nieuws, dat VB-vriendje, tweet bitter: “Diependaele neemt steun af voor weinige Vlaamsgezinde organisaties.”
Dit is geen besparing, Moddergat, dit is amputatie. De Vlaamse Volksbeweging, die al kwijnt door gebrek aan jong bloed – dertigers en veertigers die liever Netflixen dan pamfletten schrijven – verliest nu ook de financiële zuurstof. Michael Discart, hun voorzitter, bijt van zich af: “We doen door, wat er ook gebeurt.” Respect, man, maar zonder subsidie wordt dat bedelen bij de achterban, en die achterban is nu de N-VA zelf, die partij die zich Vlaams-nationalistisch noemt maar handelt als een regionalistische muurbloem. Ironisch, hè? Het beleid dat Gennez uitvoert, is nog altijd dat van N-VA-voorganger Jan Jambon, die de evaluatiecriteria strak trok. Dus de N-VA komt zichzelf tegen, en in plaats van te vechten, duwt ze het mes in eigen rug.
Wat nu? De VVB roept op tot verzet, en terecht. Misschien is het tijd dat de basis van de N-VA – die brave zielen in de afdelingen die nog pamfletten plakken – eens bijt in plaats van blaft. Of we wachten op de volgende verkiezingen, waar deze hypocrisie als een boemerang terugkaatst. Intussen zit ik hier in Moddergat, met een sigaar die rookt als de hoop op een écht Vlaams beleid. De leeuw slaapt, maar hij gromt nog. Of wacht, is dat maar een kat in de ministerraad?
