Velen zullen juichen omdat de PVV van Geert Wilders aan zetels inboet (van 37 naar 26). Alsof Nederland nu gered zou zijn van een radicaal rechtse stroming die verdelend en niet verbindend werkt. Bah en foei. In werkelijkheid is het links dat in totaliteit verloren heeft.

Diverse commentatoren beaamden dat de rechtse grondstroom juist niet is opgedroogd; ze vertakt zich over meerdere zijrivieren. Er stemmen in Nederland meer kiezers op rechts dan op links. De partijen met een onvervalst linkse overtuiging zijn in omvang gekrompen. De SP (Socialistische Partij) van Jimmy Dijk trappelt al 2 decennia ter plaatse en behoudt nipt 3 zetels. DENK (uitgesproken extreem links, pro-Palestina en antizionistisch, pro-allochtoon en maximaal tegen alles wat maar een beetje rechts lijkt) blijft in de Tweede Kamer met 3 zetels. Ook de Partij voor de Dieren (PvvD) situeert zich met haar 3 zetels op links, waardoor Vrede voor de Dieren zich afsplitste, maar geen zetel behaalde.

Neem dan de fusiepartij bij uitstek, GroenLinks-PvdA (van 25 naar 20 zetels). Een affront voor een club die zich opwierp als een met bombarie aangekondigde rockband vol supersterren. In werkelijkheid hebben de mensen voor wie de partij het opneemt niet op GroenLinks-PvdA gestemd. De grootstedelijke hoogopgeleide bobo met poen en een eeuwige hunkering naar door de staat opgehoeste fondsen om de weldoener mee uit te hangen, kent de biotoop der ‘verschoppelingen’ niet. Bovendien was boegbeeld Frans Timmermans ondanks zijn felle vermagering nog altijd iemand die geassocieerd bleef met diplomatieke EU-dikdoenerij. Opluchting alom dat hij de handdoek in de ring gooit en stopt als politiek leider. Momenteel woelt de interne machtsstrijd de fundamenten al los, terwijl PvdA’ers van de oude stempel weer hardop gaan dromen van het uiteenspatten van de geforceerde fusie. Ofwel evolueert het partnerschap tot een heuse partij met een nieuwe naam en leider ofwel strandt de boel. Jesse Klaver van GroenLinks zal dit project echter tot het uiterste blijven verdedigen. Vriend en vijand looft de kennis en inzet van Frans Timmermans, maar de mayonaise pakte niet.

D66 staat op Bijbelse wijze telkens weer uit de doden op. Al zo vaak werd het links-liberalisme naar het politiek museum verwezen door de kiezer en toch richt de partij zich op eens de juiste leider op het juiste moment opstaat. Dat is het geval met Rob Jetten (38), de wat gladde verloofde homo, die bedrijfskunde studeerde en al jong ging militeren in D66. Hij predikt positivisme: de partijslogan ‘Het kan wél’ is een variant op Obama’s ‘Yes we can’. Langs links steunt hij klimaatmaatregelen, maar intussen vindt hij sommige regels te ver gaan tegenover het bedrijfsleven. Tolerant tegenover migratie, maar nu gaat hij ook voor een beheersbare inperking van de instroom. Bereid tot debat met elkeen, maar ook een fervente Wilders-tegenstander. D66 ontstond in 1966 onder Hans van Mierlo en ijverde voor een land dat beter bestuurd moest worden op vlak van wetgeving, inspraak via referenda en een sociaal beleid onder een vrijheidsvlag. Dat sloeg toen bijzonder aan. Vandaag opnieuw: het weggevaagde NSC (Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt ligt uit het parlement) levert ongetwijfeld danig wat van haar kiezers aan D66. Ook liberalen die de rechtse koers van Dilan Yesilgöz niet volgen en gematigde linkse kiezers van GroenLinks-PvdA die Timmermans en Klaver net iets te links vonden. Het feit dat Jetten Wilders mocht vervangen in een groot televisiedebat omdat die laatste na bedreigingen wegbleef was dat tikkeltje toeval dat carrières boost of breekt. Ironisch dat Wilders daardoor ongewild bijdroeg aan het Jetten-effect. Ook zijn deelname aan ‘De Slimste Mens’ waarvan de vooraf opgenomen uitzendingen tijdens de campagne werden uitgezonden is een geluk dat de huidige Belgische premier ook mocht meemaken. Het kan haast niet anders dan dat Jetten minister-president wordt. Een coalitie van D66, CDA, VVD, JA21 en BBB zou zowel links als rechts wat kunnen bieden, want ondanks Timmermans’ vertrek blijft GroenLinks-PvdA een obstakel voor de liberale VVD. Jetten wordt qua stijl en uiterlijk ook wel eens de ‘jonge Mark Rutte’ genoemd.

Dilan Yesilgöz konden we zien dansen van vreugde: haar liberale VVD zakt maar van 24 naar 22 zetels. Ze blijven dus bij de grote jongens met een zekerheid op regeringsdeelname. De rechtse retoriek over migratie en veiligheid van Yesilgöz doet hopen op een kabinet zonder GroenLinks-PvdA. De liberale ondernemingsgezinde VVD is wars van ideologisch onrealistisch gedram pro migratie, belasten van ‘de rijken’ en verstikkende stikstofmaatregelen. Vlaamse ondernemers vertellen ons hoe ze vandaag nog projecten zien sneuvelen door stringente EU-richtlijnen indertijd opgesteld door oud-commissaris Timmermans.

JA21 is ook bij de winnaars (van 1 naar 9 zetels), een stijging met 900 procent, aldus kopman Joost Eerdmans. Deftig doch drastisch rechts heeft JA21 een pak PVV-stemmen kunnen binnenrijven (30 procent stemmen van de PVV ging naar JA21 en Forum voor Democratie). Van de populaire Ingrid Coenradie (nu JA21, zat voor de PVV in de regering en botste met Wilders over het gevangeniswezen) zullen we nog horen. De BBB (BoerBurgerBeweging) van Caroline van der Plas wordt niet beloond voor de deelname aan het kabinet Schoof (die keert overigens niet weer) en zakt van 7 naar 4 zetels. Het FvD (Forum voor Democratie) stijgt dan weer van 4 naar 7 met een onverwacht sterke Lidewij de Vos en een zich bescheiden opstellende Thierry Baudet. De christelijk-conservatieve SGP (Staatkundig Gereformeerde Partij) blijft zoals gebruikelijk stabiel op 3 zetels staan. De partij 50PLUS komt na jaren weer in de Kamer met 2 zetels, dankzij de in de media bekende oud-politietopper Jan Struijs. Hij vertegenwoordigt een belangengroep die door andere partijen te lang werd vergeten.

In het midden zien we het CDA (Christen-Democratisch Appèl) van Henri Bontenbal stijgen van 5 naar 18 zetels. Op zich spectaculair, maar die 5 zetels was inderdaad duidelijk onder haar ware electorale gewicht en dus is dit een correctie voor de eeuwige rentmeesterpartij. Het Bontenbal-effect bleek minder groot om het premierschap op te kunnen eisen. Even werd daar van uitgegaan, maar een paar opmerkingen die buiten de politiek correcte lijnen kleurde worden nu als verklaring aangedragen door de mainstreammedia. Die andere sociaalchristelijke partij, de ChristenUnie (CU) van Mirjam Bikker, behaalt 3 zetels. Iedereen looft deze partij voor haar kwalitatief parlementair werk, maar het kiezerskorps groeit niet. De partij Volt van Laurens Dasssen (over heel de EU vertakt) haalt maar 1 zetel.

Had Geert Wilders vaker in beeld moeten komen? We menen van wel. Aarzelde hij om de bagger over een ‘mislukte’ regeringsdeelname voor de camera te moeten bestrijden? Was hij moe, zoals een pak commentatoren opperde? Waren zijn ministers werkelijk onbekwaam, zoals de concurrenten beweren? Er zal altijd wel een waarheid schuilen in deze bedenkingen. De achterban van de PVV (van 37 naar 26 zetels) blijft ongeacht wat dan ook trouw en gaat ervan uit dat Wilders’ voostellen gesaboteerd werden. Het waren de zwevende kiezers die Wilders aan die 37 zetels hielpen. Zij dachten dat de macht binnen handbereik lag om eindelijk eens wat aan die migratie-ellende te verhelpen. Een score van 25 bleef voor die tijd het maximum voor de PVV. Ook deze partij valt dus terug op een natuurlijk aantal zetels. Nu met 26 zetels als grootste oppositiepartij zal de nieuwe regering het niet makkelijk worden gemaakt. Wilders stelde al dat iedereen ‘zijn borst best al natmaakt’ en dat de journalisten hem nog ‘tot zijn 80ste’ strijdvaardig zullen zien. Al met al spijtig voor wie radicale oplossingen verlangt in plaats van het halfslachtig gemorrel in de marge om de maatschappelijke ontsporingen te bekampen. Onveiligheid zal blijven toenemen, regeltjes allerhande blijven knellen en progressivo’s zullen de overlast van de multiculturele droom blijven ontkennen.

Slotbedenking: van centrumrechts tot radicaalrechts en al wat conservatief denkt erbij, komen we uit op 73 zetels (PVV, VVD, JA21, FvD, BBB, SGP en 50PLUS) in de Tweede Kamer.

Het midden telt 22 zetels (CDA, CU en Volt), tenzij je D66 daar ook bijvoegt, dan eindigt het midden op 48 zetels.

Links tot uiterst links telt 29 zetels (GroenLinks-PvdA, PvvD, DENK en SP). Een makke score na het rechtse kabinet Schoofs. Links (20%) vormt niet langer de grondstroom in Nederland.

Johan Steels