U leest vandaag deel 3 van onze novelle: “Hoe het begon”

Van de hand van K. Bardoesjka

Elke zaterdag komt er een deeltje bij.

Lees vooraf:

Hoe het begon: Oude bekenden en verrassende pakjes (2) – Klik HIER

Hoe het begon: Oude bekenden en verrassende pakjes (1) – Klik HIER

**

Oer oud stof

De bus met Contact-60 werd twee dagen later al door mijn favoriete bpost-medewerkster feilloos afgeleverd. We konden aan de slag. De gereedschappen werden mooi op tafel geëtaleerd en een professioneel mondmasker opgezet. Je weet maar nooit wat je kan aantreffen in dat soort apparaten op leeftijd van achter het oude ijzeren gordijn. Dus neen, beste MVR, niet die niet-werkende vodjes die jij de burgers aanraadde terwijl jij goed wist dat ze rommel waren. Maar terzake.

De bouten aan de onderkant bleken redelijk standaard te zijn. De kap van het apparaat was er dus snel af. De verschillende onderdelen, schakelaars, lampen en componenten waren met elkaar verbonden met wat de oudere generatie kent als “zilverdraad”. De voorloper van de koperen elektriciteitsdraad. En de isolatie er rond was, zoals verwacht, van geweven katoen. Dan als eerste alle lampen eruit. Goed noteren waar welke lamp zat en in welke oriëntatie die op hun voetje stonden. En dan de stofzuiger erop. Gelukkig heb ik nog een oude Nilfisk GS60 ergens in een hoekje staan, bijna even oud als de zender, maar nog perfect werkend. Uit de tijd dus dat apparaten gemaakt werden om veel langer mee te gaan dan de garantie die erop gegeven werd. Eat that, Philips!

Nu het stof en de erin huizende creepy crawlies richting kliko gezogen waren, kon ik met de bus Contact-60 aan de gang. Elke schakelaar, elke potmeter een laag geven, onderwijl schakelen en/of draaien, beetje vegen ook, vooral zonder te veel kracht te zetten. Langzaam, met geduld en liefde voor de componenten. Het gaf me een beetje het gevoel van een mini Professor Chris uit Brugge te zijn, dat electronica- en computergenie waar ik erg naar opkijk.

Vreemd. Aan de binnenkant van het apparaat (waar je dus als gebruiker niet aankan), zat ook een schakelaar gemonteerd. Een schakelaar met vijf standen, drie schakelplateaus en een heleboel draden eraan gesoldeerd. Vakwerk, dat wel. Uitgevoerd door een specialist, dat is duidelijk. Maar waarom binnenin? Extra vragen die hopelijk door de vertaalde handboeken konden opgelost worden. Voer voor later, eerst alle contacten proper hebben, de lampen gekuist en terug op hun plek gezet.

De klus was na een dag geklaard. Alles goed laten uitwasemen en drogen, de kap er terug op, maar niet voordat we een foto genomen hadden van die speciale schakelaar binnenin. Tijd dus om de aandacht terug te verplaatsen naar het papierwerk. Voor zover we ons konden inleven in het taalgebruik, de oude benamingen en de nogal stijf geschreven instructies, begrepen we dat de uitleg vooral draaide rond het onderhoud langs de ene kant en uitleg over de tabel anderzijds. En ja, die tabel interesseerde ons mateloos.

We beslisten de taken te verdelen. Ik ging me concentreren op het onderwerp “antenne” en mijn geweldige eega ging aan de slag met de tabellen. Uiteindelijk doel: we willen een signaal kunnen opvangen van een nog werkende zender op een belangrijke plek. Het beloofde een interessante dag te worden.

Uit de stukken met technische uitleg werd al snel duidelijk dat het ging om de middengolf. De AM zoals ik die als kind had leren kennen. Het nog werkend deel van mijn geheugen wees me erop dat ik het handboek “Modulations Verfahren” van Springer Verlag nog ergens in mijn MSc studie archief moest hebben liggen. Mijn brein begon al te zuchten bij het idee alleen al van dat boek (en met name van die bepaalde prof van toen) nog eens te moeten doorploeteren.

Tegen de middag werd er aangebeld. Bezoek stond niet op de planning, dus de papieren werden snel in een schuif geduwd voor we richting voordeur gingen. Bpost. Een tweede telegram. Weer met die brede maar heel nieuwsgierige glimlach. Een vriendelijk dankjewel sloot de deur voor ze haar vraag kon stellen. Leuk personeel, beste bpost, maar nét wat te curieus. Wij natuurlijk minstens even nieuwsgierig als de postbode, dus het telegram was al geopend en gelezen voor we één stap van de voordeur weg waren.

Zoals verwacht kwam het van Vladke. Verrast en met veel vragen keken we elkaar aan. “Ja, schat, nu ga jij moeten terugdenken aan jouw periode met hem op één kamer, want dit is duidelijk codetaal.” De toon in de stem van mijn vrouw verraadde zowel opwinding als angst. Ze had hetzelfde gevoel als ik bij die laatste zin “good luck”. Dat kon alle kanten op. Mijn gevoel vertelde me dat dit het laatste bericht van Vladke zou zijn, ik hoopte dat ik me vergiste.

De handboeken en laptops werden aan de kant geschoven en we ploften in onze vintage (lees versleten) zetel. Het was nu aan mij om mijn geheugen in goede stemming te brengen en daarin terug te gaan naar de heerlijke tijd met Vladke in Amerika. De jaren ’80 dus. Het eerste waar mijn, overigens geniale, brein me aan deed terugdenken was de vodka. Tijd dus voor een vervroegd aperitief, de kast met heerlijks opengetrokken en de blik ging spontaan naar de achterste rij. Tijdje geleden dat we nog van vodka genoten hebben. Achterin stond nog een halve fles Beluga. Tien jaar geleden speciaal gekocht omdat die écht uit Rusland komt, niet zoals de populaire Smirnoff die al lang eigendom is van Britten en vooral in de VS gemaakt wordt. Marketing, hà!

Het was een goeie beslissing. Na het derde shot in hetzelfde glas (we hebben geen open haard om het glas achteruit in te smijten…) kwamen de herinneringen vlotter binnen. Dat is iets wat smaak doet. Oude herinneringen losmaken. Maar laten we daar niet over uitwijden…

Vladke had destijds een standaard uitdrukking: ‘Vodka reveals’. Hij gebruikte dat in de context dat waarheid naar boven moest/kon komen, of dat hij wilde dat iemand het achterste van zijn of haar tong liet zien. De maskers vallen af met vodka, bedoelde hij eigenlijk. Dus die woorden hebben iets met het onthullen van waarheid te maken. We hadden beide het idee dat dat verwees naar de inhoud van de tabellen en naar een van Vladke zijn laatste opmerkingen over “van binnenuit”.

De eerste zin op het telegram vroeg een andere denkwijze. “Base AM” vond ik makkelijk. AM verwijst naar de middengolf. Dat suggereert dat het informatie is over frequenties en dus de antenne. De AM band zit tussen de 530 en 1710 kHz. “Twice Witch Day” maakte herinneringen wakker aan een meer dan gewoonlijk plezante avond met de studentenclub van toen. Daar waren nogal wat meiden lid van, dus wij ook. Vladke had voor Russisch vocht gezorgd, de sfeer zat er goed in en, jawel, de maskers vielen af. Ik herinner me dat er die avond drie meiden achter Vladke aan zaten, waarvan twee naarmate de avond vorderde zich als een heks gingen gedragen. Vanaf toen hadden die twee de bijnaam The Witch Club. Onnodig te vermelden dat geen van beide bij hem kans maakte op een one night stand.

De dagen daarna zat het thema “witch” behoorlijk verweven in de gesprekken, wat aanleiding gaf tot het oprakelen van legendes en volksverhalen. Salem kwam aan bod en daarin werd door iedereen een eigen idee en interpretatie van “witch day” gegeven. Vrijdag de dertiende.

Ping! Mijn schattige echtgenote Salena, de geweldigste heks die ik ken, legde het verband: “Wat als “twice witch day” nu eens 1313 betekent? En dat dat een frequentie is die nu net binnen de AM band past?” Hà! Die schat van me. Nu hadden we iets concreets. De rest van de dag lieten we het project rusten en genoten van het gevoel van overwinning op een raadsel.

De volgende dag nam het project een draai. Ik ging me focussen op het maken van een antenne die haar ontvangstpiek zou hebben op 1313kHz en mijn lieve heks ging in de tabellen zoeken naar die frequentie en kijken welke plekken daarmee konden ontvangen worden.

Het handboek Modulations Verfahren kwam dus nog van pas, ik paste de antenne die we gesloopt hadden uit de radio van bompa wat aan om maximaal signaal te verkrijgen rond de 1313kHz. In mijn werkplaats had ik de gewoonte om met wat achtergrondmuziek te werken en had ik bij deze leuke klus verkozen de playlist van het volledige verzamelde werk van De Strangers op te zetten. Met die meer dan 440 nummers ben je even zoet en heb je geen last van het woke-certified gekweel op de radio.

“Schat!” vanuit de benedenverdieping klonk een enthousiaste stem. “Ongelofelijk!” hoorde ik roepen. “Weet je waar die frequentie voor staat? Alle zenders in een straal van 100km rond Brussel. Waw!” Ik kon het eerst niet geloven. 100km rond Brussel? Godverdomme! Als er nog zendertjes blijken te werken gaan daar een hoop mensen niet echt blij mee zijn.

Wordt vervolgd…

**

U las vandaag deel 3 van onze novelle “Hoe het begon”

Van de hand van: K. Bardoesjka

Elke zaterdag komt er een deeltje bij.

Lees vooraf:

Hoe het begon: Oude bekenden en verrassende pakjes (2) – Klik HIER

Hoe het begon: Oude bekenden en verrassende pakjes (1) – Klik HIER