Blij blank te zijn: wat zouden professionele antiracisten uitspoken zonder eeuwenoud racisme?

Eerst even lachen

Dubbel en dik dankbaar om blank te zijn, amai nog niet. Als je leest en hoort wat bijvoorbeeld negers allemaal moeten verduren, dan krijg je toch spontaan compassie met die mensen? Ze lijken dan wel niet zo erg op elkaar als Chinezen, maar toch. Niet makkelijk, dat witte gebrek aan inlevingsvermogen voor blijvende sociale achterstelling, het gruwelijk slavernijverleden, de gebroken gezinnen en de culturele toe-eigening van de blues, de soul, de rap én de Afro-kapsels. Om nog maar te zwijgen van die racistische negermoppen, pff. Zoals die blanke gast die aan zijn zwarte maat vraagt waarom hij in midwinter een zonnebril draagt, waarop die neger beteuterd antwoordt: ‘Maar allee, dat is geen zonnebril; dat zijn mijn neusgaten’. Echt misplaatste rioolhumor. Wanneer gaan ze die grapjassen eens een jaar in den bak steken? Tenzij ze gedronken hebben, natuurlijk. Dan zijn het geen racisten.

Een Westerse mythe?

Deze provocerende inleiding is uiteraard bedoeld om een en ander in perspectief te plaatsen. In haar geweldige boek ‘The West. A New History of an Old Idea’ licht professor klassieke archeologie Naoise Mac Sweeney toe hoe de veelgeroemde democratie in het oude Athene nogal relatief was. Enkel ‘echte’ Grieken mochten meespelen in het runnen van de stadsstaat. Vrouwen, slaven en alle niet-Grieken konden ernaar fluiten. Bovendien pimpten de Atheners zich na de overwinning op de Perzen op tot leider van het veelvoud aan Griekse stadsstaten. Hun imperialistische opstelling mondde uit in een wij versus zij – houding tegenover de ‘barbaren’. Xenofobie was doodnormaal. Dat meende zelfs de filosoof Aristoteles. Herodotus, de vader van de geschiedschrijving, vermeldt in zijn Historiën hoe een smeltkroes van culturele, sociale en genetische invloeden de Hellenistische samenleving aaneen breide. De Oude Grieken voelden zich noch met Europa noch met Azië verwant. In die zin liggen ze niet aan de basis van het Westen als reëel concept. Herodotus kwam overal, van Babylon tot aan de Nijl, van Anatolië (zijn geboortestreek) tot Athene waar Socrates rondliep en waar tragedie-auteur Sophocles een vriend werd. De immer nieuwsgierige Herodotus sprokkelde actief verhalen en lokale gebruiken bijeen en ordende ze. De ontdekkende reporter-historicus-toerist in één.

Het betoog van Mac Sweeney zal tal van links geïnspireerde lezers een ‘Zie je wel’-zucht doen slaken omdat haar boek een veelgelaagde ontwikkeling aantoont die de ‘zuivere stamboom’-gedachte figuurlijk omhakt. Lydiërs, Feniciërs, Egyptenaren en Frygiërs droegen allemaal onbewust bij tot het Griekse model. Toch moet gezegd dat in Athene de hunkering naar inzicht en het inspraakstreven het best tot bloei kwam. Zonder dat hinderlijke naar het verleden kijken met een hedendaagse bril mag het oude Athene met alle politieke oneffenheden voor ons part gerust als trapladder dienen naar het Westers model toe. De Britse ethicus Bernard Williams opperde dat er wel een waarheid bestaat, maar dat de mens moet leven met dat wat als waarachtig aanvoelt. Dichter kunnen we niet komen.

Drammerig discriminatiediscours

In The New York Times (Scottish hatecrime law takes effect as critics warn it will stifle speech – Schotse haatmisdaadwet treedt in terwijl critici waarschuwen dat die het spreken zal verstikken) en in The Daily Mail ging het specifiek over de Schotse wet tegen transdiscriminatie. Je moet een vent die een wijf wil spelen respecteren, komaan zeg. Die linkse nationalisten van de SNP vinden van alle soort ongein uit om toch maar relevant te lijken. Na het financieel schandaal rond de arrogante Schotse premier Nicola Sturgeon met haar geld grabbelende echtgenoot/partijsecretaris en vervolgens de keuze voor een moslim als nieuwe premier duikelt de SNP gillend naar beneden in de peilingen. Stupide wetten op discriminatiedrooglegging gaan dat heus niet verhelpen. Wat een zelfdestructie.

In ’t Pallieterke stond een verwijzing naar een artikel in de grootste Italiaanse krant ‘Corriere della Sera’ over een Italiaanse dame uit New York die zich tegenwoordig constant moet verontschuldigen omdat ze blank is. In De Morgen vond hoofdcommentator Bart Eeckhout het ‘verkillend’ dat ‘bij een groeiende groep mensen het idee leeft dat het weer mag, racistisch zijn’. Zijn oproep: ‘als je racisme ziet of hoort, op café, in het stadion, op de bus, zeg er wat van. En zeg het altijd, ook als het ongezellig wordt. Durf te spreken, ook tegen de politieke tendens in’. Een verklikkersmentaliteit in de akeligste stalinistisch-maoïstische traditie, denken wij dan. Mensen zouden een asielzoekende messentrekker in de trein te lijf moeten kunnen gaan zonder daarvoor zelf in de cel te belanden, menen wij dan. Een amok makende vreemdeling die de tramchauffeur belaagt, zoiets zou de overige reizigers uit hun lethargie moeten schudden en doen ingrijpen om de man of vrouw achter het stuur te ontzetten. De meesten vrezen echter dat zij langer in de combi zullen doorbrengen dan de bruine ambetanterik.

Overal antiracisme-

Opnieuw in De Morgen werd een oproep tegen discriminatie gepubliceerd door een vijftigtal ondertekenaars. Onder hen Jihad Van Puymbroeck (experte antiracisme/inclusie), Walter Zinzen (oud-VRT-journalist), Lieve Blancquaert (fotografe en maakster van de documentaire-reeks Wij zijn Europa), Thierry Bodson (ABVV-baas), Ann Vermorgen (ACV-bazin), Rachida Lambaret (auteur) enz. De usual suspects uit de antiracisme-betogersindustrie. ‘Niemand zou een tweederangsburger mogen zijn’, is de ontroerende titel boven het collectieve stuk in de krant. De ondertekenaars vinden dat het racistische discours van extreemrechts de mainstreammedia en de overige partijen binnen sijpelt. Ook actieclub Avaaz verstuurt naar God en klein Pierke petities tegen ‘het fascisme’ (u weet wel, die uitgeholde term die slaat op een oorspronkelijk Verlichting-ontspoorde links-nationale strekking).

Die linkse kerk toch. Wanneer ze wordt geconfronteerd met de zwarte ‘jeugdzonden’ van ‘de’ held Hugo Claus (wier liederlijke, egoïstische en ouderplicht verzuimende ‘Levens’ perfect zijn opgetekend door Mark Schaevers), dan beweert men stoer op de borst trommelend dat men tijdens ‘den oorlog’ meteen het verzet zou zijn binnengetreden. Jawadde, die frêle ‘intellueeltjes’ (iets helemaal anders dan intellectuelen met diepgang) zouden in hun verzet eerst en vooral gezeurd hebben over het gerantsoeneerde toiletpapier waardoor ze hun broekschijterij nauwelijks weggeveegd kregen.

Waar het echt over gaat

Wie echt dapper kan worden genoemd is bijvoorbeeld Darya Safai In haar boek ‘Van de cel tot de Kamer’ beschrijft ze haar strijd als vrouw in het Iran der Ayatollahs. Haar protest en dat van haar echtgenoot tegen de onderdrukking resulteerde in een gevangenisstraf. Sinds ze hier in België voor de N-VA in de Kamer is verkozen zet ze haar strijd voort om zoveel mogelijk ogen geopend te krijgen. De onrechtvaardigheid van de onvrijwillige hoofddoek of het bedreigende islamo-socialisme in Brussel ondermijnen de waarden waarvoor het Westen beweert te staan. Net als anderen met allochtone wortels die geen boodschap hebben aan een slachtofferrol, gaat zij de barricaden op voor datgene wat waarlijk van tel is en niet voor een modieuze antiracisme-mantra zonder al te veel gevolgen. Van de mensen zoals zij zul je geen gemopper over een mop horen of een blijk van anti-blank gemekker.

De nar kwetst enkel hem die de waarheid omtrent zijn rare trekjes ontkent.

Sociolinguïst Sibo Rugwiza Kanobana op zijn beurt schetst in zijn boek ‘Witte orde. Over ras , klasse en witheid’ een genuanceerd beeld van het racismedebat zoals dat vandaag wordt gevoerd. Wie tot de witte orde behoort doet mee met het politiek-economische systeem. Daarbij kun je zo ‘gekleurd’ zijn als je wil; je geniet evenzeer van de privileges als elkeen die in een comfortabele positie verkeert. Los van alle culturele of culinaire ontmoetingen blijft het heersende maatschappijmodel overeind. Ook bij de Oude Grieken wilden de niet-Grieken erbij horen wanneer de knikkers werden verdeeld. Voor Kanobana gaan kapitalisme en racisme hand in hand. ‘Stereotiepe beelden gebruiken we om orde te scheppen’, verduidelijkte hij recent in een gesprek met De Morgen. Hij heeft een punt als het over het niet-willen-weten gaat. Niemand denkt aan de levensomstandigheden van de kip die hij braadt en niemand wil weten welke dierenproeven ‘nodig’ waren voor de ontwikkeling van zijn medicijnen. Ecologisten ‘vergeten’ de vuiligheid die vereist is voor de batterijen van hun elektrisch autootje. We stellen ons het liefst niets voor bij de loonslaven ver weg die onze nieuwe jurk maken.

Geen clichés maar kennis. Geen uitwissen maar uitwisseling. Geen opbod qua verbod maar aanbod. Daarover gaat het in wezen. Al het gebrabbel over het n-woord of over ‘de blanke’ is weinigzeggend. Tot elkaar komen is een reis zonder wegkijken. Rassen bestaan, deal with it en make the best of it.

Alles op een hoop in dit artikel?

Feitelijk wel, want alles heeft met alles te maken. Ja, de Westerse maatschappij is eclectisch van opbouw en daardoor rijk aan ideeënvariatie. Ja, uitsluiting doorheen de geschiedenis heeft massa’s littekens veroorzaakt. Ja, vrouwen speelden een belangrijker rol in de samenleving dan lange tijd geschiedkundig werd weergegeven. Ja, er bestaan wel degelijk mensen die zich in een verkeerd aanvoelend lichaam minder kunnen ontplooien en er gerust medisch mogen uitbreken.

Maar neen, de woke-saus die over gendergesprekken wordt uitgelepeld leidt tot aversie opwekkende overdrijving die het verdraaglijke ontwricht. Neen, georganiseerd en gesubsidieerd antiracisme helpt de gediscrimineerde niet. Neen, racisme komt niet exclusief voor bij blanken. Neen, een zwarte paus zou de Katholieke Kerk niet ‘moderniseren’. Integendeel, het moreel conservatisme in Latijns-Amerika en Afrika zou dik tegenvallen voor de linkse atheïst of de christelijke Gutmensch. En tenslotte: neen tegen elke beknotting van humor. De nar kwetst enkel hem die de waarheid omtrent zijn rare trekjes ontkent. Al wat vreemd of afwijkend is vertoont rare trekjes en dat werkt op de lachspieren. Beter de lachspieren dan een gespierde vuist. Wie de zin in een lach versmacht veroorzaakt fysieke weerzin. Proud to be black? Akkoord, maar dan ook blij blank te zijn. Black Lives Matter? All Lives Matter.

**

Illustratie: Grand Celebration ob de Bobalition ob African Slabery (1833) by I. Harris (a.k.a. Edward W. Clay)

**