Al laten bepaalde taalgenoten zich nog steeds wat laatdunkend uit over ‘dat Afrikaanse taaltje’, sinds ik het Afrikaans heb mogen ontdekken én waar nodig gebruiken, ligt het bij mij in een van de bovenste laden! Al heeft het voor omtrent 90 percent onze moedertaal overgenomen, het onderscheidt zich door bepaalde eigenaardigheden die ik best kan waarderen. Ik denk daarbij aan het alternatief voor wat wij voor het (grote) gemak klakkeloos uit het Engels overnemen als een talkshow. Hoe zeggen zij dat in pittig Afrikaans? Een kletsprogram. Niks meer, maar ook niks minder. En zegt het niet wat het moét zeggen?

De Amerikaanse nieuwsbladen meldden Jerry’s overlijden op z’n 79ste, na een kort ziekbed, vorige week overleden. Liefst 27 jaar lang is de ‘praatjesmaker’ in de eter geweest, tot een pancreaskanker hem te machtig is geworden. De Jerry Springer Show is in 1991 voor de eerste keer uitgezonden als een gewoon praatprogramma dat de focus lei maatschappelijke kwesties en Amerikaanse politiek. Ik vermoed dat het hem daarbij niet aan inspiratie gemangeld zal hebben. Al hield toenmalige advocaat en politicus Springer, die in die dagen tevens burgemeester was van Cincinnati, het in die beginjaren bij redelijk zachtaardige speldeprikken. Daarna is hij, zoon van Joods-Duitse immigranten, om zijn kijkersgetallen op te krikken, drastisch van toon gaan veranderen door zijn programma toe te spitsen op gewaagde tot zelfs buitensporige inhoud. Meestal ging het dan over wat gasten kwamen vertellen over gezinsproblemen, echtelijke ontrouw en andere misdragingen. Al deed Springer zich daarbij voor als een soortement bemiddelaar, niet zelden werd er met vuisten gezwaaid en tussenkomsten van veiligheidswachters waren in zijn shows haast meer regel dan uitzondering. Mag ik het ‘des mensen’ noemen dat zijn niet zelden provocerende show in de VS een van de meest bekeken dagprogramma’s van eind de jaren 1990 was, waartegen zelfs een Oprah het moest afleggen?

Pikant om te vermelden misschien: in een magazine dat wordt uitgegeven in Hollywood, wordt het kletsprogram bestempeld als… schandalig. Jerry zou er, had zijn programma èn hijzelf nog bestaan, een schone kluif aan hebben gehad. Dacht ik zo. Maar weet je, beste lezer, wat ik ook dacht? Ik dacht dat het toch lichtelijk merkwaardig was dat ik een artikel over het heengaan van een bekende mediafiguur in de Verenigde Staten, te lezen moest krijgen in een Zuid-Afrikaans magazine… Of heb ik àl die andere artikels in àl die andere nieuwsbladen over het hoofd gezien of gemist?…

H V O