‘Waar zit de Marc eigenlijk? Ik heb hem hier vandaag nog niet gezien!’. Een vraag die regelmatig op de redactievloer van De Standaard weerklinkt. Wat blijkt?
**
Marc Reynebeau is wel degelijk in huis. Maar hij zit in de kelders van het immense kantoorgebouw waar De Standaard de vinger aan de pols van onze superdiverse hoofdstad houdt. Aan de overkant van het Brusselse Centraal Station. Reynebeau rijdt niet met de auto. Een andere nieuwe locatie dan deze was voor De Standaard bijgevolg geen optie. Stel u voor dat de alom geliefde en door de Vlaamse lezers van De Standaard op handen gedragen sterverslaggever niet meer op de redactie geraakt. Oplagecijfers en advertentie-inkomsten de dieperik in!
Zwartgeblakerd archief
Waarom Reynebeau vaak urenlang in de archiefkelders bivakkeert? Elke keer Marc Reynebeau een stuk heeft geschreven waarin hij de notie Vlaanderen of de geschiedenis van de Vlaamse Beweging te berde heeft gebracht – soms kan het echt niet anders – moet hij op zoek naar een passende illustratie. De eminente historicus Reynebeau weet verdomde goed dat er in één of meerdere dozen in de kilometerslange archieven van De Standaard talloze foto’s moeten zitten die hem objectief en waarheidsgetrouw van nut kunnen zijn. Vooral de inhoud van de beschimmelde dozen die schrijver, journalist en hoofdopsteller Filip de Pillecyn heeft achtergelaten, interesseren Reynebeau in hoge mate. Het kan niet anders of daarin zitten de foto’s uit de goeie ouwe AVV/VVK-jaren van De Standaard. Toen de jonge André Leysen voor de nazi-gezinde Landesleitung Flandern in ballingschap werkte. Terzijde: in 1976 redde André Leysen De Standaard van het faillissement.
Vlaamsche Koppen
In het DS-archief duikelt Reynebeau vrij snel een foto op van dokter August Borms, tronend achter een spreekgestoelte waarover een SS-vlag is gedrapeerd. Ruim bemeten Duitse officierspetten en een hakenkruis voltooien de perfectie illustratie voor zijn stuk (DS13012021) over de special die het opinieblad Newsweek ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van het Vlaams Parlement – met de steun van dat parlement – in mekaar heeft geflanst. Honderddertig pagina’s lang wordt over Borms nauwelijks gerept. Maar de arme krukkenvent die in 1946 voor het vuurpeloton werd gebracht, krijgt wel een plekje in een galerij Vlaamsche Koppen waarmee de special wordt afgerond. Notoir collaborateur Staf De Clercq valt die eer ook te beurt. Daarmee lijkt historicus Reynebeau te willen insinueren dat de huidige Vlaamse Regering de spons veegt over de incivieke en ideologische fouten die De Clercq en Borms hebben gemaakt. Dat o.a. ook katholiek boegbeeld Frans Van Cauwelaert, ondernemer Lieven Gevaert, socialist Camille Huysmans, liberale uitgever Julius Hoste, priester Adolf Daens, ‘founding father’ van de Vlaamse Beweging Jan Frans-Willems en volksopvoeder Lodewijk De Raet worden genoemd als co-architecten van het Vlaanderen dat we vandaag kennen, signaleert Reynebeau niet. Liever tapt hij uit zijn vertrouwde vaatje zure haring: Vlaanderen deugt nergens voor. Toen niet, vandaag niet, morgen niet.
Mao, Stalin en Pol Pot
De activistische fotokeuze die Reynebeau hanteert, wordt eerlang omgezet in een redactionele richtlijn. In een waarheidsgetrouwe, strak volgehouden illustratiepolitiek. De redactiechefs van De Standaard hebben beslist dat voortaan elk stuk waarin de PvdA van Peter Mertens of de PTB van Raoul Hedebouw wordt vermeld – soms kan het echt niet anders – moet worden geïllustreerd met een foto van massamoordenaar Mao, antisemiet Jozef Stalin of een pakkend beeld van de knekelvelden die kamerdaad Pol Pot heeft achtergelaten.
Artikelen, reportages en essays over de complexe multiculturele samenlevingsproblematiek worden voortaan opgeleukt met beelden van rellen in Brussel-Noord, brandende auto’s, granaatinslagen of rondhangende dealertjes van 12 jaar en 13 in een dozijn. Is vrouwenbesnijdenis islamitisch of van oudsher Afrikaans? Fotootje van een meisje dat tegenspartelt omdat het genitaal dreigt te worden verminkt, is in het archief gauw gevonden. Gaat het specifiek over het katholicisme of het christendom? Staatsieportretten van de Brugse bisschop en knapenschenner Roger Vangheluwe zat. ‘Quid de talloze stukken met minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke in de hoofdrol?’ merkte een schrandere DS-chef op. Die stukken zullen voortaan worden geïllustreerd met een foto van Lev Trotski, bezieler van de 4de Internationale en dochteronderneming de Revolutionaire Arbeidersliga (RAL). Over een bijschrift hoeft zelfs niet meer te worden nagedacht: ‘Op naar het rijk van de vrijheid!’
**
Illustratie: Marc Reynebeau
***
