De nog lang niet uitgedoofde – laat staan verteerde – coronacrisis was zowel voor de Europese grootbanken als voor de Europese Unie een spraakmakend kanteloment om daadwerkelijk te getuigen van maatschappelijk-economische betrokkenheid en doortastende samenhorigheid. Vergeet het.

**

Om de economie een zo snel mogelijke doorstart te laten maken, is het van het grootste belang dat de banken hun rol als betrouwbare kredietverstrekker ten volle kunnen spelen. Om die even dringende als dwingende reden vragen de Europese Centrale Bank (ECB) en de ministers van Financiën van het gros van Europese lidstaten – VLD-er Alexander De Croo voor België – dat de banken hun dividend minstens een jaar in de bank zouden laten zitten. In plaats van het uit te keren aan de aandeelhouders die nooit nog iets te kort kunnen komen. Zo’n financiële buffer, dat stootkussen, moet het voor kleine en grotere bedrijven makkelijker maken zo snel mogelijk terug op kruissnelheid te varen. Niet dus.

Parijse arrogantie

De Franse bank BNP Paribas bakt het schaamteloos bruin. Ook die tent – die tijdens de bankencrisis van 2008 door de belastingbetaler is gered – trekt zich van Europese gemeenschapszin of solidariteit geen zak aan. Integendeel. BNP Paribas Parijs is van zinnens 1, 9 miljard euro winst (bent u er nog?) uit haar Belgische dochter BNP Paribas Fortis weg te halen. Een immense verzwakking van de Belgische power om snel opnieuw aan te sluiten bij de Europese koplopers. Een versterking van de Franse economie, ten nadele van België. Je zult het altijd zien: wanneer Brussel in zee gaat met Parijs, wordt ons land en de Vlaming in het bijzonder genaaid waar we bij staan.

De middelpuntvliedende krachten die Oud-België bij mekaar proberen te houden, zorgen er altijd voor dat de as Brussel-Parijs intact blijft. Dat was tijdens de operatie Sabena, de Generale en het omvallen van de Waalse oude industrie het geval. Het was tijdens de bankencrisis niet anders. En nu is ’t weer van dattum. In de Brusselse salons waar niemand een woord Nederlands spreekt, wordt bij een bel cognac een mooie Corona-sigaar voorverwarmd. Onderwijl grapjes makend over die achterlijke Vlamingen die de Belgische tent weliswaar overeind houden maar de discrete almacht van de belgicistische, Franstalige financiële bovenlaag (‘vivons chachés, vivons heureux’) nooit hebben kunnen breken. Veel brave spaarders die met sparen geen eurocent meer verdienen maar met hun door hard werken zuurverdiende geld wel de banken overeind hebben gehouden, kunnen niet anders dan vaststellen dat de banken niets, maar dan ook niets uit de crisis van 2008 hebben geleerd. Alleen de aandeelhouder telt. De spaarder kan de boom in. Aan een rentestand van 0,00 %. In naam van alle Vlaamse boerkes: dank u, vetgemeste financiële elite. En reken bejaarden nog gauw een euro aan voor een papieren uitdraai van hun eigen centen. En kom straks niet zagen wanneer wanhopige gele hesjes uw hoofdstedelijke kantoren in brand steken. Straatgeweld is ons ding niet, dat weet u. Maar wanneer de stem van de Belgische aandeelhouder-overheid op de vergadering van 23 april 2020 niet zwaar genoeg weegt om Parijs op andere gedachten te brengen, zal het niemand verbazen wanneer Vlaamse rekeninghouders, (pensioen) spaarders en beleggers het huis van vertrouwen Fortis vaarwel zeggen. Definitief.

Breuklijnen en ravijnen

Net als de banken zit de Europese Unie met een groot probleem. Wanneer de EU er moet zijn om met één stem te spreken, laat de EU het afweten. Of het nu om migratie, asiel, begrotingstekort, komkommers, bananen, schapenmelk of Franse brie gaat. Wanneer de EU er moet staan, staat ze er niet. Wanneer u de EU naar de verdommenis wenst, bemoeit deze bemoeizieke kwebbeltante zich met alles. In de coronacrisis was van een eensgezinde aanpak geen sprake. Geen dag, geen uur, geen seconde. Dat de EU nog altijd uit een verzameling breuklijnen bestaat, wisten we al. Dat deze breuklijnen gevaarlijk diepe ravijnen dreigen te worden, weten we nu. Calvinistisch en spaarzaam Nederland heeft geen goesting om katholiek, ongedisciplineerd en door de maffia economisch verziekt Italië te helpen. Dat premier Rutte hiervoor niet wordt gestraft, is meer dan veelzeggend. En betekent dat de nationalistische reflex ook in gidsland Nederland sterker is dan de roep om eendrachtige Europese solidariteit. Ondertussen ziet Orban zijn kans schoon om van Hongarije zijn gedroomde dictatuur annex bevriende oligarchie te maken. Wat te doen wanneer corona straks onrust, paniek, dood en verderf zaait in de kampen langs de Turks-Griekse grens? Iemand?

Europa heeft een unieke kans laten liggen om een vuist te maken. Om de wereld – China, Amerika en Rusland – te wijzen op het unieke DNA van het oude continent. Een vrije, sociaal en naar ieders inkomen en behoefte solidair en rechtvaardig gecorrigeerde markt. Maar het is niet te laat. Nooit. Het oude Europese continent zou wel eens het meest heilzame en genezende recept voor de nieuwe, Post Corona-wereldorde van morgen kunnen zijn.

***