Zelfstandigenorganisatie Unizo heeft becijferd dat ons veranderde koopgedrag – Bol.com, Zalando en andere grootgrutters – maar liefst 8 miljard uit onze economie wegzuigt. Wie wil dat de lokale bedrijvigheid met haar materiële en immateriële toegevoegde waarde het goed moet blijven doen, koopt wat nodig is bij de bakker, beenhouwer, kledingzaak, platenwinkel, boekhandelaar en buurtsuper om de hoek.
*
U heeft het ongetwijfeld in de gaten. Zelfs de meest prestigieuze winkelstraten in de middelgrote en grotere Vlaamse steden ontsnappen er niet aan: leegstand. Dorpen zonder bakker, banken, beenhouwer, café, breigoed, pantoffels, schoenlapper en fietsenmaker zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Hoe dat zo snel is gekomen? Omdat we met zijn allen te lui zijn om een paar honderd meter te lopen, te slenteren, te zoeken naar een paar schoenen, een trui, een pond kaas of een nieuwe broek. We zitten liever thuis een halve nacht te friemelen op het internet om een nog goedkopere jeans, sportschoenen, hoodie, T-shirt of volstrekt overbodig hebbedingetje te scoren op het internet. Nog goedkoper betekent niet zelden: kinderen in India en Bangladesh hebben uw jeansbroek in elkaar gezet. Na ze met giftige kleurstoffen met de blote hand te hebben gewassen.
Huis van vertrouwen
Bol.com, Amazon, Zalandoo, Alibaba & Co hebben zich meester gemaakt van ons winkel- en consumentengedrag. Omdat de conservatieve Belgische vakbonden nog altijd niet hebben begrepen dat andere tijden zijn aangebroken, hebben bovengenoemde spelers zich quasi allemaal net buiten de Belgische landsgrenzen genesteld. Zowel in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Onze buren en belangrijkste handelspartners en concurrenten. Iedereen herinnert zich de opmerking van zonnepanelenkoning Fernand Huts: ‘Is een soutien in een enveloppe steken zware havenarbeid?’. Ja! Want elke activiteit uitgevoerd in het Antwerpse havengebied valt onder de noemer havenarbeid. Dus wat doen die grote spelers? Ze willen met de rigide Belgische arbeidswetgeving niets meer te maken en hebben. En kiezen voor een hoofdkwartier op een steenworp van de Belgische grens verwijderd. Waar avond- en nachtwerk geen extraatje in het laatje brengt. Al wie bij dat type grootgrutters middels een mailtje een bestelling laat noteren, zou misschien toch moeten beseffen dat de Vlaamse economie hier niet van gediend is. En het lokale, nabije en vertrouwde winkellandschap wordt gewurgd. Van Roeselare tot Hasselt sneuvelen in de binnenstad zelfs de meest charmante huizen van vertrouwen. En met hen de caissières, winkeldochters en alle andere vertrouwde gezichten op de vloer. Veel consumenten denken beter af te zijn met een paar schoenen à 24,99 euro in plaats van 25, 50 euro. Veel consumenten denken beter af te zijn met een feestjurk van 124 euro in plaats van 128 euro. Veel lezers denken beter af te zijn met een Aspe-thriller à 16,13 euro in plaats van 18,50 euro. Zij dwalen.
Dichtgespijkerde binnenstad
En wel hierom. De opmars van de e-commerce maakt niet alleen de ons zo vertrouwde Vlaamse middenstand en Vlaamse middenklasse kapot: de belangrijkste en krachtigste motoren van onze welvaart en welzijn. De opmars van de e-commerce is bovendien een zware aanslag op het milieu en de mobiliteit. In ellenlange files staan onderbetaalde chauffeurs te zweten en te foeteren omdat ze tegen de middag in een villawijk een damesslip, een cd, een sportschoen of een regenjas moeten afleveren. Door deze transitie in ons consumentengedrag krijgen steeds meer kleinschalige handelszaken het nog moeilijker om het hoofd boven water te houden, uit te breiden, een extra werkkracht aan te nemen, een kwetsbare nieuwkomer een kans te geven. Wie vaste klant is bij de grootgrutters zoals hier boven beknopt opgesomd, beseft – of beseft niet – dat zijn koopgedrag bijdraagt tot dichtgespijkerde panden, verloedering, verarming, verwaarlozing en het onveiliger worden van heelder stadsbuurten. De e-commerce is daar bovenop een zware aanslag op het sociale weefsel en het spontane, menselijke contact. In onze onbesuisde aanbidding van de e-commerce zijn we de bedrading tussen mensen van vlees en bloed aan het weggommen. Tot iedereen in zijn eigen cocon zit te tokkelen om een kwartier later een pizza aan huis besteld te krijgen. Haal die pizza om de hoek! Lokaal kopen is goed voor de lokale tewerkstelling. Lokale tewerkstelling bevordert het samenleven met vele anderen. Lokaal kopen is verstandig, ecologisch en sociaal. Koopt allen Vlaemsche waar, zo helpen wij elkaar!
Frits Van Robaais
