‘Het moet een beroerd gevoel geven, op die lijst te staan. Wat het geheimste geheim moest blijven, is in de handen gevallen van lieden die dat als allerlaatste hadden mogen zien: criminelen, gerechtelijke officieren, belastinginspecteurs, en nu ook nog Spiegel-journalisten. Het is een Wie is Wie van de Duitse middenklasse, met artsen, apothekers, ingenieurs, juristen …’.

Zo liet het Duitse weekblad Der Spiegel in 2009 weten dat zij de lijst in handen hadden met 966 rekeninghouders bij de LGT Bank in Liechtenstein. Deze informatie leidde in Duitsland tot vele honderden ‘belastingrazzia’s’ en rechtzettingen, onder zwaar protest van vorst Hans Adam II van Liechtenstein, de eigenaar van de bank.

De Bundesnachrichtendienst had drie dvd’s met informatie gekocht van een ex-personeelslid van de bank. Maar de grote strafkamer van het Landgericht in Bochum, waar met Duitse Gründlichkeit meer dan 600 dossiers van over heel Duitsland bijeengebracht waren, bevestigde de juistheid en de bruikbaarheid van de inlichtingen. Eind 2008 meldden de Belgische kranten dat de Bijzondere Belastinginspectie een lijst met een vijftigtal Belgische ingezetenen gekregen had van de Duitse autoriteiten. Voor zover ik weet is die lijst nooit in handen gekomen van journalisten.

In België verliep het verwerken van deze informatie in gespreide slagorde en dus heel wat moeizamer dan in Duitsland. Het parket van Antwerpen en de BBi van Gent bereikten in 2011 een akkoord van 100 miljoen euro met een Kempense familie. Dat kon je een soort onderhandelde verbeurdverklaring noemen, die model stond voor de regularisaties aan 35 % die in 2013 ‘eenmalig’ 700 miljoen euro in de Schatkist brachten.

Vervolgens was het in 2014 aan de correctionele rechtbank in Gent om een Vlaamse familie en haar fiscale raadgever te veroordelen, met onder andere een verbeurdverklaring van ruim 20 miljoen euro. Van de andere Belgische Liechtenstein-dossiers is tot op heden weinig naar buiten gekomen. Vorige week zou het Gentse Hof van Beroep uitspraak doen over de Gentse zaak maar het arrest werd uitgesteld. De rechter in eerste aanleg was nogal streng geweest. Als er geen vrijspraak komt, zal de verbeurdverklaring wellicht lichter uitvallen. Maar toch nog altijd meer dan bij een spontane regularisatie.

De nieuwe regularisatiewet die in de steigers staat, voorziet de afgifte van 36 % op het kapitaal, een tarief dat vervolgens vanaf 2017 elk jaar met 1 % omhoog zal gaan. Deze zaak is ook van belang voor de adviseurs die de klanten bij zulke constructies begeleid hebben. Als de adviseur en zijn kantoor worden vrijgesproken, is het hun gegund, want zij waren zeker niet de ergsten in de branche. Als zij worden veroordeeld, moet dat gezien worden als de veroordeling van velen, want iedereen deed het.

Er zijn nog tientallen miljarden zwart geld te recupereren.

In de hele samenleving heerste de idee dat geld verbergen in het buitenland eigenlijk geen fraude was, laat staan ernstige of georganiseerde fraude. Dat was vaak wel zo maar de meeste Belgen en hun financiële instellingen vonden het niet zo erg, misschien zelfs ‘normaal’. In een rondetafelgesprek in het blad Trends (27 december 2005) hebben ondergetekende en Frank Philipsen, toen nog kabinetschef van staatssecretaris Hervé Jamar van Fraudebestrijding, aangekondigd dat de fiscus ook belastingconsulenten, advocaten en boekhouders mee ging aanklagen voor fraude. Tot dan toe was de overheersende houding bij de parketten dat adviseurs alleen maar goede of slechte raad gaven, en dat vooral of alleen de belastingplichtige strafrechtelijk aansprakelijk was voor zijn beslissingen. Opnieuw heeft het in België niet zo’n vaart gelopen. In de tien daarop volgende jaren zijn er, op één of twee zaken in Antwerpen na, weinig veroordelingen te melden, laat staan effectieve gevangenisstraffen.

Voor vergelijkbare feiten zit de voorzitter van Bayern München sinds juni 2014 vast. Eerstdaags, op 29 februari 2016, zal hij vrijkomen. Laat het arrest van Gent daarom tegelijk een uitnodiging en een waarschuwing zijn. Er zijn nog tientallen miljarden zwart geld te recupereren. De kaaimantaks is de oplossing voor de toekomst. Om ook het verleden op een behoorlijke manier recht te zetten kan de komende regularisatie voor vele duizenden toch ietwat minder stresserend zijn dan wanneer de procureur en de BBi het moeten komen halen.

**

Karel Anthonissen was ‘Gewestelijk directeur van de BBI’

Dit artikel verscheen ook in het weekblad Trends.

Illustratie: Karel Anthonissen

Titel van dit artikel in ‘tScheldt Archief: 1225 Hfd

**