In Frankrijk wordt de zogenaamde rijkentaks weer afgeschaft. Voor alle duidelijkheid: dit was geen vermogensbelasting maar een tarief van 75 % in de hoogste schijf van de inkomstenbelasting. Het bracht weinig op. Het was in 2013 van de socialistische regering niet verstandig een fiscale stunt uit te halen met een spectaculaire verhoging van een nauwelijks bestaande belasting. Dan is onze regering-Michel een stuk verstandiger. De fiscale stunt van Johan van Overtveldt is precies het omgekeerde: een spectaculaire vermindering van een nauwelijks bestaande belasting.

In de jaren ‘80 hield je in die hoogste schijf dus van 4 000 euro na belasting maar 1 000 euro over.

Inderdaad, het tarief van 309 % op de zogenaamde geheime commissielonen wordt teruggebracht naar 103 %, in sommige gevallen zelfs naar 51,5 %; en dat niet alleen vanaf de nieuwe aangiften, maar zelfs voor alle nog hangende zaken van het verleden. Het tarief van 300 % – met 3 % solidariteitsbijdrage erbij wordt dat 309 % – was nog een overblijfsel uit de tijd dat ook bij ons het hoogste tarief van de personenbelasting 75 % bedroeg; om precies te zijn: 72 % plus gemeentebelasting.

In de jaren ‘80 hield je in die hoogste schijf dus van 4.000 euro na belasting maar 1.000 euro over. Als je diezelfde 1.000 euro in het zwart kreeg, vond de wetgever het logisch dat daar 3.000 euro belasting moest naast gelegd worden bij betrapping. De oppositie onder de vorige regering is dat een monsterboete gaan noemen, maar het was gewoon onze rijkentaks.

Een tarief van 300 % op het nettoloon is precies hetzelfde als een tarief van 75 op het brutoloon. Die belasting bracht ook bijna niets op. Zij sluimerde in onze wet als een stok achter de deur. Het was niet zo verstandig van de regering-Di Rupo om die weer echt te willen gaan toepassen.

België ging François Hollande achterna, maar dan niet eens voor de hoge inkomens, neen, voor de kleinere ondernemers, die wel eens de computers en de gsm’s van de kinderen stiekem in de kosten van hun vennootschap durven steken.

Uit mijn twintigjarige BBi-ervaring kan ik mij niet één zaak herinneren die definitief opgelost geraakt is met een werkelijke betaling van die 309 %. Ik denk dat er nu bij ons een drietal betwistingen liggen en die kunnen meteen met het nieuwe tarief worden opgelost. Dat nieuwe tarief komt beter overeen met het hoogste tarief in de personenbelasting, dat in ons land geleidelijk gedaald is van 72 % naar 50 %. Vergelijk nu 2.000 bruto met 1.000 netto, dan is de belasting evenveel als het nettoloon, dus 100 %.

In Nederland spreekt men van een anoniementarief. Dat is daar ook 100 %. Nu we in België hun tarief overgenomen hebben, wil ik voorstellen ook hun woord over te nemen. Onze wettelijke omschrijving is ‘afzonderlijke aanslag op bepaalde kosten, voordelen van allen aard, financiële voordelen en verdoken meerwinsten’. In de fiscale praktijk spraken we vanouds over ‘belasting op geheime commissielonen’. ‘Anoniementarief’ drukt precies uit waarover het nu gaat: een tarief op vergoedingen of beloningen waarvan de genieter anoniem blijft.

Voor de regering is de operatie geslaagd. Een niet toepasbare en nauwelijks toegepaste belasting is afgeschaft en op de ‘nieuwe’ belasting plakt men zelfs een geschatte meeropbrengst van 30 miljoen in 2015, oplopend naar 100 miljoen in 2018.

Eigenlijk had ik verwacht dat men het tarief zou halveren: van 300 naar 150 %. De belastingdruk op onze (hogere) lonen is nog altijd zeker 60 %, socialezekerheidsbijdragen inbegrepen. Van 2.500 euro bruto blijft 1.000 euro over daar liggen dus nog altijd 1.500 euro of 150 % lasten naast. Is dit een extra stunt van de regering? Is men al mijlenver willen vooruitlopen op de tax shift, waarbij de belastingdruk op lonen drastisch zal verlaagd worden van 60 % naar 50 %? Si non è vero è ben trovato. Het is een mooi signaal, een stunt als u wil.

Maar intussen dreigt er een serieus probleem voor de fiscale en sociale controlediensten. Het open en bloot maar anoniem uitbetalen van premies, overuren of bijkomende voordelen zal goedkoper worden dan het officieel aangeven van deze vergoedingen.

Ook de strafbaarheid voor fiscale fraude vervalt als het anoniementarief betaald wordt. Het wordt dus het riskeren waard. Blijft alleen nog een mogelijke strafbaarheid voor sociale fraude, het niet-betalen van RSZ-bijdragen. Werk dus voor de sociale inspectie en de RSZ-diensten om dat probleem wat binnen de perken te houden.

**

Illustratie: portret Karel Anthonissen
Karel Anthonissen is een voormalig Belgisch belastingambtenaar en gewestelijk directeur van de Bijzondere Belastinginspectie
Dit artikel verscheen ook in Trends.
Titel van dit artikel in ‘tScheldt Archief: 1173 KA Act III – ACTUEEL III

**