Voor wie niet dagelijks De Tijd leest, citeren wij nog even Koen Meulenaere, alias Kaaiman, in de krant van 14 oktober 2014: ‘Koen Geens, ideale minister van Justitie. Gaat met de Kaaimantaks nu bestrijden wat hij in zijn advocatenkantoor jarenlang aan zijn klanten heeft aangeraden’. Gwendolyn Rutten noemde het even de Kaaimantaks, verwijzende naar offshore-structuren zoals op de Kaaimaneilanden. Intussen gaat het beestje onder professionelen door de wereld als de doorkijkbelasting…

De fiscus zal doorheen zo een opgezette structuur kijken naar de werkelijke rechthebbende, en bijgevolg zullen ook de inkomsten in die structuur belast worden als inkomsten van die rechthebbende. Die transparantie is dus een soort fiscale fictie, maar eigenlijk is het dikwijls nog eerder een herstel van de echte realiteit. Ooit heb ik geschreven dat die structuren vaak zo licht wegen dat zij eigenlijk niet meer zijn dan een valse identiteit, waarachter men zich voor de controleur verschuilt (Fiscale Hogeschool, 2009).

Websites en kantoren allerhande, zoals het Haags Advocatencollectief, boden en bieden zulke structuren aan. Op sommige van die websites kun je naast valse vennootschappen ook valse identiteitspapieren kopen. Dat zegt genoeg. In de loop van 2008 en 2009 hebben Zwitserse banken de inhoud van belangrijke offshore-rekeningen (cash, effecten, beleggingsproducten) overgebracht naar offshore-vennootschappen, die zij zelf aanboden.

Toen leek het er nog op dat men de Europese Spaarrichtlijn en de woonstaatheffing van 35 % gemakkelijk kon omzeilen. Het woord omzeilen doet hier vermoeden dat het om belastingontwijking gaat en niet om belastingfraude. Maar niets is minder waar. In de meeste gevallen was er wel degelijk een bedrieglijk inzicht, een achterliggende bedoeling om de fiscus onrechtmatig te benadelen, en daarbovenop nog de bedoeling om dat verborgen te houden.

Kaaimannen zijn alligators die meestal alleen uit het water komen om eitjes te leggen. Zij hebben de reputatie een scherpe blik en een grote muil te hebben, maar nu moeten we het zicht van Koen Meulenaere toch even scherpstellen en zijn bek wat verder opentrekken. De minister heeft namelijk helemáál geen probleem met de nieuwe Kaaimantaks. Alle adviseurs moeten hun klanten sowieso duidelijk maken dat het feestje van de belastingparadijzen stilaan gedaan is. Dan rijst onvermijdelijk de vraag hoeveel dat gaat kosten. ‘Ooach, een beetje doorkijkbelasting, een kwart op de geboekte intresten vanaf nu, en die intresten zijn tegenwoordig toch al zo laag’.

Met de Kaaimantaks alleen oogt de toekomst fris wit voor weinig geld. En dat is een aangenaam advies om te geven. Adviseurs die zulke constructies jarenlang aan hun klanten hebben aangeraden, zullen het minder aangenaam vinden om te zeggen dat het duistere verleden daarmee niet opgeklaard is. Als dat verleden zwart is, van lichtzwart tot heel donkerzwart, dan is de doorkijktaks wel een erg lichtvoetige oplossing. Ook lichtzinnig. Vergeet niet dat de vrijwillige regularisatie vorig jaar 35 % aanrekende op verjaard kapitaal.

Die Kaaimanstructuren dienden uiteraard vooral om zogenaamd verjaard kapitaal veilig te verstoppen. Adviseurs die zulke constructies nooit hebben opgezet, zullen in de plaats van de doorkijktaks of doorbraaktaks eerder een afbraaktaks of liquidatiebelasting moeten aanraden. Als het verbergen van zwart geld geen zin meer heeft, – de witwaswet spreekt van verhelen en verhullen -, als alles transparant wordt, dan hebben die structuren ook geen betekenis meer. Dan kunnen we ze evengoed afbreken of opruimen.

Maar het herstel of de restitutie van het verleden zal wel wat meer mogen kosten dan enkele kaaimaneitjes die gauw op het strand achtergelaten worden (in de hoop dat de kaaiman zelf niet gepakt wordt).

**

Titel van dit artikel in ‘tScheldt-archief: 1164Act II – ACTUEEL II

Dit artikel verscheen ook in Trends.

**